U Tế Bào Tạo Xương
I. Đại cương
– U tế bào tạo xương (Osteoma) gặp ở tuổi thiếu niên, do tính chất lành tính nên phát hiện ở tuổi trưởng thành.
– Tuổi thường gặp 10-80 tuổi, > 50% từ 50-70 tuổi.
– Tỷ lệ nữ/nam = 3/1
– Những tổn thương này là lành tính, phát triển chậm và thường không có triệu chứng. Chúng có thể được phát hiện tình cờ như một khối u ở sọ hoặc hàm hoặc là nguyên nhân cơ bản của viêm xoang hoặc u nhầy xoang cạnh mũi.
– Osteoma cũng được tìm thấy trong hội chứng Gardner: là rối loạn di truyền trên nhiễm sắc thể thường, hiếm gặp (1:1000000 dân số tại Mỹ) do đột biến dòng mầm ở gen ức chế khối u APC (Adenomatous Polyposis Coli) trên NST số 5. Hội chứng Gardner được coi là một biến thể của đa polyp tuyến gia đình (FAP). Hội chứng Gardner đại diện cho một bệnh đa cơ quan đặc trưng bởi bộ ba: đa polyp đại tràng, đa u xương và đa khối u trung mô của da và mô mềm.
II. Chẩn đoán hình ảnh
– Vị trí tổn thương:
+ Các xoang cạnh mũi (75%). Xoang trán > xoang sàng > xoang hàm > xoang bướm. Có thể lan rộng vào trong ổ mắt hoặc trong sọ.
+ Xương vòm sọ: thường ở bản ngoài.
+ Xương hàm trên, xoang hàm.
+ Xương dài (hiếm gặp): xương đùi, xương cánh tay, bàn tay, bàn chân…
– Đặc điểm hình ảnh:
+ Kích thước: 1-4cm.
+ Tổn thương đặc xương hình tròn hoặc bầu dục, có thể có cuống hoặc không, phát sinh từ màng xương, đậm độ đồng nhất ~ vỏ xương.
+ Đường bờ đều, ranh giới rõ.
+ Không có phản ứng màng xương hoặc cực kỳ hiếm gặp.
+ Chúng thường xuất hiện trên bề mặt ngoài của hộp sọ (bản ngoài) nhưng có thể xuất hiện ở bề mặt trong tủy hoặc bản trong của hộp sọ. Một số u xương trưởng thành có thể biểu hiện tủy xương trung tâm.
